Na czym polega refowanie żagli?
Refowanie żagli to inaczej zmniejszenie powierzchni ożaglowania. Stosuje się je przy silniejszych wiatrach, aby zmniejszyć siłę aerodynamiczną wytwarzaną na żaglach. Refowanie obniża również środek ożaglowania, zmniejsza przechył oraz wywołuje nawietrzność lub zawietrzność.
Warto pamiętać, że więcej żagla wcale nie oznacza większej prędkości. Gdy przechył wyniesie ponad 20 stopni, pojawią się zwiększone opory podczas ruchu kadłuba w wodzie. Zmniejszona zostanie również sprawność żagli oraz ich siła nośna napędzająca łódkę. Prowadzi to do znacznego zmniejszenia prędkości, dlatego wchodzenie w głęboki przechył wcale nie jest wskazane. Co więcej, nierefowanie żagli przy silnych wiatrach zyskało nawet swoją nazwę – forsowanie żagli. Widzimy więc, że zdecydowanie warto nauczyć się refowania żagli.
Jak refować żagle?
Gdy wiemy już, że refowanie żagli jest znacznie lepszym wyborem niż głęboki przechył, pora dowiedzieć się, jak można je wykonać. Przede wszystkim warto zapamiętać kolejność zmniejszania powierzchni żagla – najpierw grot, potem fok. Należy zacząć od rufy statku, a dopiero gdy wiatr przybierze na sile, przejść do foku.
Jak refować grot? Wykorzystywane są różne systemy refowania grota – można zarówno nawinąć żagiel na bom, jak i refować grot z kokpitu. W każdym przypadku należy jednak zadbać, aby zarówno lik dolny (refbanta), jak i lik przedni zostały odpowiednio wybrane. Poniżej przedstawiamy jeden z najpopularniejszych sposobów refowania grota, który sprawdzi się w niemal każdej sytuacji.
Aby odpowiednio zarefować grot, najpierw opuszczamy żagiel do wysokości refbanty. W tym celu trzeba naciągnąć materiał w poziomie w przedniej części żagla – zawiąż hals dookoła bomu oraz dookoła masztu. Dzięki temu lina utrzyma żagiel w dwóch płaszczyznach. Jeśli przy pięcie bomu są wąsy, możesz założyć na nie luwers przy refie.
Następnie należy zabezpieczyć żagiel w poziomie przy noku bomu za pomocą refszkentli. Gdy zawiążesz refszkentlę, następnie zawiąż refbenclę dookoła bomu. Linę możesz przeprowadzić przez luwers przy liku tylnym, a potem zawiązać dookoła bomu. Jeśli w listwie utrzymującej lazy jacki przy bomie nie ma prześwitu, żeby przeprowadzić krawat, można wyluzować lazy jacki, aby owinąć benclę dookoła i docisnąć lazy jacki do bomu. Na koniec należy zawiązać reflinki, żeby utrzymać luźny materiał przy bomie. Powinny być one zawiązane luźno, aby nie spowodowały załamań materiału na postawionym żaglu.
Kiedy refować żagle?
Powierzchnię żagli warto zmniejszyć gdy żeglowanie staje się coraz trudniejsze na skutek silnego wiatru – w momencie gdy zaczynają występować coraz większe problemy z balastowaniem, gdy przechodzą kolejne szkwały i stopniowo traci się kontrolę nad łodzią. W takich momentach zdecydowanie warto rozpocząć refowanie żagli i nie czekać, aż sytuacja stanie się zbyt trudna do opanowania. Pamiętajmy, że zawsze można się rozrefować, czyli skończyć refowanie, gdy warunki na wodzie ulegną poprawie. Nie warto więc zwlekać z refowaniem, gdyż mogłoby to doprowadzić nie tylko do utraty prędkości, lecz również do niebezpiecznych sytuacji na wodzie.
Dlaczego warto refować żagle?
W momencie gdy zrywa się silny wiatr, żeglarz jachtowy ma trzy opcje do wyboru – może balastować, zluzować żagle lub refować. Balastowanie jest rozwiązaniem najprostszym, jednak będzie najskuteczniejsze głównie na łodziach regatowych. Natomiast luzowanie żagli wiąże się jednocześnie z wytraceniem prędkości. Najlepszą opcją przy silnym wietrze jest zatem refowanie.
Zdarza się, że żeglarze uważają refowanie za objaw słabości, tchórzostwa. Jest jednak zupełnie odwrotnie – refowanie żagli świadczy o dużej wiedzy i doświadczeniu żeglarza, który potrafi dostosować sposób żeglowania do panujących na wodzie warunków. Dzięki refowaniu można zmniejszyć przechył jachtu i w ten sposób uchronić się przed wywrotką. Takie sytuacje są szczególnie niebezpieczne w przypadku początkujących żeglarzy, którzy nie mają jeszcze pełnej kontroli nad jachtem. W takim przypadku brak refowania żagli mógłby nawet zakończyć się tragicznie. Warto więc nie przejmować się zasłyszanymi bezpodstawnymi opiniami, że refowanie żagli jest dla słabych, a zamiast tego zadbać o bezpieczeństwo swoje i swoich towarzyszy żeglugi.
O czym należy pamiętać podczas refowania żagli?
Najważniejszą kwestią podczas refowania żagli jest to, aby rozpoczynać tę czynność od rufy, czyli od grota. Wszystko dlatego, że grot jest żaglem, nad którym zdecydowanie łatwiej można stracić kontrolę. Choć fok jest znacznie łatwiejszy do zwinięcia, to pomijając zrefowanie grotu, naraża się jacht na coraz większy przechył oraz dużą nawietrzność. Dodatkowo przy dużym przechyle i szerokiej rufie z wody wychodzi płetwa sterowa, która hamuje jacht. Warto więc to właśnie od grota rozpoczynać refowanie żagli, aby ułatwić sobie całe zadanie i zapewnić łodzi odpowiednią prędkość i bezpieczeństwo. Jednocześnie należy pamiętać, aby refować żagle symetrycznie – zajmować się każdym z nich, a nie tylko jednym.
Ponadto poleca się zachować szczególną uwagę przy zawiązywaniu refszkentli. Dla przypomnienia – jest to bardzo długa lina, która przechodzi przez wiele niesmarowanych bloczków. Oznacza to, że refszkentla często się zacina, dlatego koniecznie należy poświęcić jej uwagę przy stawianiu albo refowaniu grota. Zdarza się, że niezbędne będzie ręczne wyciągnięcie refszkentli z pięty bomu albo z liku wolnego żagla.
Przed wyruszeniem na wodę, jeszcze w porcie, warto dokładnie przyjrzeć się wszystkim elementom jachtu, którymi trzeba się zająć w trakcie refowania oraz omówić je z resztą załogi. Można także zapytać bosmana wydającego jacht do czarteru, jak powinno się prawidłowo wykonywać refowanie na danym jachcie, gdyż między łodziami mogą występować pewne różnice. Dzięki temu już w trakcie silniejszego wiatru można podejść do tego zadania z dużo większym spokojem, bez zbędnego stresu i nie szukając instrukcji w ostatniej chwili. Zapewni to również dużo większe bezpieczeństwo wszystkim osobom przebywającym na jachcie.
I najważniejsze – nie warto zwlekać z refowaniem. Zawsze lepiej jest zrefować się zbyt szybko niż zbyt późno, gdyż w każdej chwili możliwe jest rozrefowanie. Zdarza się, że refowanie można wykonać nawet w porcie. Pamiętajmy, że dzięki refowaniu żagli można płynąć bezpiecznie, nie tracąc przy tym prędkości.
FAQ:
- Czy warto refować żagle?
Zdecydowanie warto zrefować żagle, gdy tylko pojawi się silniejszy wiatr. W ten sposób można uchronić się przed zbyt głębokim przechyłem i utrzymać dotychczasową prędkość. Refowanie żagli powinni stosować zwłaszcza początkujący żeglarze, którzy nie mają jeszcze pełnej kontroli nad jachtem, lecz poleca się je także bardziej doświadczonym osobom.
- Jakie są alternatywy dla refowania żagli?
Gdy wieje silny wiatr, można zdecydować się na jedną z trzech opcji – refowanie żagli, balastowanie albo zluzowanie żagli. Luzowanie żagli nieodmiennie wiąże się z utratą prędkości, natomiast balastowanie jest skuteczne głównie na łodziach regatowych. Widzimy więc, że refowanie żagli jest rozwiązaniem niezwykle uniwersalnym i bardzo skutecznym.
- Jak nauczyć się refowania żagli?
Refowanie żagli jest częścią kursu żeglarskiego, jednak nie zawsze wszyscy żeglarze pamiętają o tej czynności, tym bardziej że wyróżniamy kilka sposobów refowania. Aby przypomnieć sobie, jak wykonywać refowanie, warto zapytać np. bosmana wydającego jacht w porcie, innego żeglarza albo zapisać się na dodatkowy kurs żeglarski omawiający refowanie.