Dlaczego nadajemy sygnały dźwiękowe?
Kiedy poruszamy się po morzu czy rzece, wykonanie rozmaitych manewrów jest znacznie bardziej czasochłonne niż podczas jazdy samochodem. Dlatego podczas pływania podobnie jak w czasie jazdy, dajemy sygnały innym uczestnikom ruchu. Dźwięki dają możliwość zapewnienia sobie bezpieczeństwa i pozwalają innym uczestnikom ruchu odczytać nasze zamiary. Oprócz nich podczas ruchu na wodzie stosuje się również sygnały świetlne, jednak w dzisiejszym artykule skoncentrujemy się właśnie na dźwiękach.
Jakie sygnały są nadawane podczas wyprzedzania?
Jeżeli statek może wyprzedzić inną jednostkę bez konieczności zmiany jej kursu czy prędkości, nie nadaje żadnych sygnałów. W razie gdy zaistnieje obawa, że statek, który jest wyprzedzany nie zrozumiał zamiarów wyprzedzającego i może dojść do zderzenia, nadaje się:
- dwa długie dźwięki i dwa krótkie dźwięki – jeśli wyprzedza się lewą burtą statku wyprzedzanego;
- dwa długie i jeden krótki dźwięk – jeżeli statek mija się jego prawą burtą.
Statek wyprzedzany, spełniając życzenie statku wyprzedzającego, potwierdza wykonanie czynności, nadając jeden krótki dźwięk przy wyprzedzaniu z lewej lub dwa krótkie dźwięki przy wyprzedzaniu z prawej strony. Jeżeli manewr jest niebezpieczny i może doprowadzić do zderzenia, statek wyprzedzany uruchamia sygnał pięciu krótkich dźwięków, z których każdy jest nadawany bezpośrednio po poprzednim.
Co oznaczają poszczególne sygnały na wodzie podczas mijania?
Jeżeli podczas mijania zachodzi obawa, że inne statki na wodzie nie zrozumiały zamiaru płynącego w górę, ten nadaje sygnał „jeden krótki dźwięk”, jeżeli mają się minąć lewą burtą. Jeśli prawą – nadaje się dwa krótkie dźwięki. Statki mijane potwierdzają zrozumienie komunikatu w ten sam sposób.
Jeden długi dźwięk nadaje się, gdy statki zbliżają się do wąskiego przejścia, gdzie mogą zostać zasłonięte przez przeszkody. Jeżeli przejście jest długie, sygnały dźwiękowe należy powtarzać. Statki w miarę możliwości powinny unikać mijania się w przejściach, a jeżeli jest to konieczne, muszą zachować szczególną ostrożność. Jeśli spostrzegą ryzyko zderzenia, nadawana jest seria bardzo krótkich dźwięków.
Sygnały dźwiękowe nadawane podczas zawracania
Podczas zawracania można usłyszeć:
- jeden długi i jeden krótki dźwięk – nadawany podczas zawracania na prawą burtę; jeżeli manewr może wywołać konieczność zmiany prędkości lub kursu przez inne statki;
- jeden długi i dwa krótkie dźwięki – sygnał jest stosowany przy zawracaniu na lewą burtę.
Jakie sygnały dźwiękowe na wodzie nadaje statek stojący lub holowany?
Statki odchodzące z postoju na kotwicy lub z miejsca, gdzie były cumowane, mogą nadać jeden krótki dźwięk, gdy odchodzą i zmieniają kurs na prawą burtę lub dwa krótkie dźwięki, gdy robią to samo na lewą. Statki holujące obowiązują standardowe zasady nadawania sygnałów dźwiękowych, w tym sygnały mgłowe, które nadaje się w warunkach ograniczonej widoczności. Konieczność ich stosowania obejmuje również statek holowany lub ostatni statek zespołu holowniczego (jeżeli jest obsadzony załogą). Ten powinien nadać jeden długi i trzy krótkie dźwięki z przerwami nie większymi niż 2 minuty tuż po sygnale nadanym przez statek holujący.
Sytuacje awaryjne na wodzie
Jeżeli nastąpi:
- utrata zdolności manewrowej – statek nadaje sygnał, składający się z czterech krótkich dźwięków, razem z sygnałami świetlnymi lub bez nich w zależności od okoliczności;
- niebezpieczeństwo – kiedy zachodzi ryzyko zderzenia, nadawana jest seria podwójnych krótkich dźwięków.
Statki policji, straży pożarnej, ratownictwa medycznego, a także urzędów żeglugi śródlądowej i administracji drogi wodnej, w razie potrzeby nadają ciągły sygnał trójtonowy lub ciągły sygnał dźwiękowy syreną. Może to mieć miejsce np. podczas trwania akcji ratowniczej czy dojazdu na miejsce zdarzenia.
Kto powinien nadawać sygnały dźwiękowe na wodzie?
Obowiązek nadawania sygnałów dźwiękowych oraz posiadania do tego odpowiedniego sprzętu mają przede wszystkim duże statki o napędzie mechanicznym. Mniejsze jednostki pływające mogą nadawać sygnały za pomocą trąbki lub rogu mgłowego. W sytuacji, w której nie ma możliwości skorzystania z dzwonu, ani innego dedykowanego narzędzia, dopuszcza się, by statek nadał dźwięki, uderzając metalem o metal.
Inne zasady nadawania sygnałów dźwiękowych na wodzie
Sprzęt do nadawania sygnałów zazwyczaj znajduje się w przedniej części statku na takiej wysokości, by dźwięk mógł swobodnie się rozchodzić. W miarę możliwości powinno się go zamontować też tak, by dźwięki mogły rozchodzić się również do tyłu.
Dla bezpieczeństwa osoba, która steruje statkiem, musi mieć możliwość odbioru i nadawania sygnałów. Jeżeli tego wymaga sytuacja (zgodnie z przepisami), osoba sterująca powinna mieć możliwość skorzystania z pomocy obserwatora, który przekaże jej potrzebne informacje zarówno w zakresie sygnałów dźwiękowych, jak i wzrokowych. Żeby kierujący statkiem miał możliwość usłyszenia dźwięków z zewnątrz, w sterowniach statków nie powinno być głośniej niż 70 dB w miejscu, w którym zazwyczaj znajduje się głowa sternika.
Ile powinny trwać sygnały dźwiękowe na wodzie?
Zgodnie z przepisami żeglugowymi na śródlądowych drogach wodnych krótki dźwięk to taki, który trwa około jednej sekundy, natomiast długi dźwięk – trwa nieprzerwanie około 4 sekund. Przerwy pomiędzy kolejnymi nadawanymi dźwiękami powinny wynosić około jednej sekundy.
Jeżeli kierujący statkiem chce nadać serię dźwięków, każdy kolejny powinien trwać około 0,25 sekundy i zostać poprzedzony przerwą o tej samej długości. W ustawie można spotkać się także z charakterystyką trzytonowego sygnału dźwiękowego, który:
- ma postać trzykrotnie powtarzającego się, potrójnego sygnału, w którym każdy z trzech dźwięków jest nadawany w innej tonacji;
- ma częstotliwość od 165 do 297 herców;
- zaczyna się niskim tonem, a kończy wysokim.
Różnica w tonacjach między najwyższym i najniższym dźwiękiem musi wynosić przynajmniej 2 tony, a czas trwania każdej serii dźwięku to około 2 sekund.
Sygnały dźwiękowe na wodzie i ich akustyka – co jeszcze warto wiedzieć?
Przepisy mówią, że nie wolno nadawać innych sygnałów dźwiękowych niż te przez nie określone. Co więcej, precyzują także charakter nadawanych dźwięków w zakresie częstotliwości i natężenia akustycznego.
Statki z napędem mechanicznym powinny nadawać sygnały o częstotliwości 200 Hz z tolerancją do 20% wzwyż. Z kolei częstotliwość sygnałów na małych statkach powinna być większa niż 350 Hz. Częstotliwość sygnałów trzytonowych, które były omawiane we wcześniejszej części tekstu, musi wynosić od 165 do 297 Hz i spełniać pozostałe wyszczególnione w ustawie warunki.
Poziom natężenia akustycznego mierzy się w odległości 1 metra od miejsca, z którego wydobywa się dźwięk na statku. Duże statki muszą nadawać sygnały o natężeniu wynoszącym od 120 do 140 dB, natomiast małe, bez napędu: od 100 do 125 dB. Akustyka trzytonowych sygnałów dźwiękowych powinna być na poziomie od 120 do 140 dB.
FAQ:
- Kiedy nadaje się sygnały dźwiękowe na wodzie?
Sygnały dźwiękowe na wodzie nadaje się przede wszystkim w sytuacjach, które mogą nieść za sobą zagrożenie. Są bardzo ważne również wówczas, gdy zachodzi obawa, że inny uczestnik ruchu wodnego nie zrozumiał intencji statku wykonującego manewr.
- Kto nadaje sygnały dźwiękowe na wodzie?
Sygnały dźwiękowe nadają statki podczas wykonywania manewrów np. zawracania, mijania, wyprzedzania, odchodzenia z miejsca postoju. W niektórych sytuacjach sygnały dźwiękowe mogą być stosowane zamiast świateł lub wraz z nimi. Pełnią też funkcje alarmowe i są wykorzystywane przykładowo przez policję czy zespoły ratownictwa medycznego.
- Dlaczego nadawanie sygnałów dźwiękowych jest istotne?
Nadawanie sygnałów dźwiękowych na wodzie pozwala zasygnalizować innym uczestnikom ruchu nasze zamiary. To właśnie dzięki nim można zapewnić sobie bezpieczeństwo.